Paulina Kania-Lentes - Piernikarstwo - zapomniana sztuka

Mało kto dziś wie, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu istniał w Polsce zawód piernikarza, czyli rzemieślnika produkującego pierniki. Przed wojną na ziemiach polskich było kilka ośrodków wytwarzających ozdobne, kolorowe pierniki. W południowej Polsce najbardziej znane były warsztaty w Żywcu, Wadowicach, Starym Sączu, Tarnowie, Rzeszowie i Jarosławiu. Produkcją zajmowały się całe rodziny, a wiedza i umiejętności przekazywane były z ojca na syna. Przygotowanie ciasta i wypiek należały do mistrza, zdobienie do uczniów lub czeladników, którymi często byli synowie, zaś żona zajmowała się sprzedażą gotowych wyrobów na odpustach i jarmarkach w okolicznych miasteczkach.

... Jarosławskie Pierniki

Maciej Kuźniarowski, właściciel Wytwórni Wyrobów Cukierniczych w Jarosławiu, specjalizuje się w wyrobie pierników. Powiązania warsztatowe wykazują, że jest on w prostej linii spadkobiercą i kontynuatorem dawnych mistrzów wypiekających pierniki. Jest kontynuatorem rodziny Józefa Kupczakiewicza, pochodzącego ze starej rodziny piernikarskiej, przybyłej w II poł. XIX wieku ze Lwowa do Jarosławia. Pan Maciej nauczył się sztuki piernikarskiej od swego ojca, Stanisława, który założył firmę w 1935 roku.

Wszystkie wyroby oferowane przez jarosławski zakład są dziś wykonywane ręcznie, charakteryzują się bogactwem kształtów i kolorów. Do najbardziej popularnych należą serca o wadze 35 - 1500 g z napisami na różne okazje (święta, walentynki itp.) Poza tym produkowane są mikołaje, zajączki, koguty, lalki, zestawy ozdób choinkowych i bardzo oryginalny domek z piernika. Wyroby te zyskały uznanie na wielu Cepeliadach i Targach Sztuki Ludowej, a także za granicą, szczególnie wśród Polonusów. Niektóre z piernikowych produktów uzyskały patent Urzędu Patentowego, wszystkie zaś chronione są prawem autorskim.

Kim są klienci zakładu Macieja Kuźniarowskiego? Przyjeżdżają oni ze Śląska, z Krakowa, Sandomierza a nawet z Warszawy. Pierniki w kształcie miejskich zabytków (np. sandomierska kamienica lub Brama Opatowska) to doskonałe pamiątki dla turystów. Pierniki kupują też galerie, a także firmy, które umieszczają na nich własne logo lub napisy okolicznościowe.

Choć więc w ostatnich dziesięcioleciach piernikarstwo wyraźnie straciło na znaczeniu, nadal kolorowe pierniki mogą cieszyć wzrok i... serca tych, którym je ofiarujemy.